Gần nửa năm qua, toàn cầu chứng kiến cơn sốt giá cà phê hiếm có trong lịch sử. Loại hạt này liên tục thiết lập kỷ lục mới.

Từ tháng 12/2023, giá cà phê trên thị trường thế giới đồng loạt tăng nóng. Giá Robusta (loại cà phê được trồng nhiều nhất tại Việt Nam) trên sàn London giao tháng 1/2024 tăng lên mức 2.611 USD/tấn; kỳ hạn giao tháng 3/2024 tăng lên 2.546 USD/tấn.

Trên sàn New York, giá Arabica giao tháng 3/2024 và giao tháng 5/2024 lần lượt tăng lên mức 184,7 cent/lb và 180,75 cent/lb.

Đến ngày 25/4, giá Robusta trên sàn London giao tháng 5/2024 đạt ngưỡng 4.266 USD/tấn; kỳ hạn giao tháng 7/2024 là 4.181 USD/tấn. Còn trên sàn New York, giá Arabica giao tháng 5/2024 chạm mức 225,9 cent/lb; kỳ hạn giao tháng 7/2024 cũng tăng lên ngưỡng 224,25 cent/lb.

Tức, chỉ trong chưa đầy 5 tháng, giá cà phê Robusta đã tăng 63,4-64,2% tuỳ kỳ hạn giao hàng; cà phê Arabica cũng tăng 22,3-24%.

Theo đà tăng trên thị trường thế giới, giá cà phê nhân xô tại Việt Nam cũng tăng dựng đứng, từ mức gần 60.000 đồng/kg ghi nhận vào đầu tháng 12/2023 vọt lên 134.000 đồng/kg vào ngày 29/4/2024 - mức cao nhất mọi thời đại. Các nhà rang xay trên thế giới đều trông vào nguồn cung cà phê Robusta của Việt Nam.

Do đó, chỉ trong vòng 5 tháng giá cà phê nhân ở nước ta đã tăng 123%, tương đương tăng 74.000 đồng/kg. Mức tăng mạnh và cao nhất trong lịch sử, khiến ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, phải thốt lên: “Chưa bao giờ người sản xuất cà phê thu được nhiều tiền như bây giờ”.

Ông cũng cho biết, trên thị trường thế giới, dịp cuối tháng 4 vừa qua giá cà phê Robusta lập kỷ lục lịch sử trong 45 năm qua.

Trong cơ sốt giá này, không ít nông dân trồng cà phê trúng đậm tiền tỷ, có tiền tậu ô tô khi bán được cà phê với giá cao ngất ngưởng. Còn doanh nghiệp còng lưng gánh lỗ vì giá cà phê tăng quá nhanh, vượt qua mọi dự liệu trước đó.

Thế nhưng, sau khi thăng hoa và đạt đỉnh lịch sử 134.000 đồng/kg vào ngày 29/4, giá cà phê bất ngờ giảm sốc. Chỉ trong vỏn vẹn 3 phiên giao dịch, giá cà phê nhân ở nước ta đã giảm 24.000 đồng/kg, về mốc 110.000 đồng/kg.

Trên thị trường thế giới, giá cà phê cũng lao dốc. Trong phiên ngày 4/5, giá Robusta trên sàn London giao tháng 7/2024 giảm về 3.541 USD/tấn; kỳ hạn giao tháng 9/2024 giảm còn 3.470 USD/tấn. So với mức đỉnh ngày 25/4, giá cà phê Robusta đã giảm 17%.

Tương tự, trên sàn New York, giá Arabica giao tháng 7/2024 giảm mạnh xuống mức 200,6 cent/lb; kỳ hạn giao tháng 9/2024 giảm về ngưỡng 199 cent/lb. Tức, giá Arabica giảm 11,2% so với mức đỉnh.

Trên các diễn đàn cà phê lớn, nhiều người tính toán với những nông dân còn "ôm" hàng thì chỉ 3 ngày qua đã "đánh rơi" hàng trăm triệu đồng khi giá bất ngờ giảm sốc.

Trước đà giảm sốc những ngày qua, một số ý kiến cho rằng giá cà phê đang rơi tự do và đã qua đỉnh của cơn sốt. Bởi, giá cà phê mất hơn nửa tháng để leo từ 110.000 đồng lên mức đỉnh lịch sử 134.000 đồng/kg. Song, sau thăng hoa giá bất ngờ giảm mạnh, chỉ trong 3 phiên giao dịch về lại mốc 110.000 đồng/kg.

Đây cũng là biên độ giảm mạnh nhất trong lịch sử giao dịch cà phê tại thị trường nội địa ở nước ta.

Ông Nguyễn Nam Hải cho rằng đây chỉ là giá giảm mạnh, chứ không phải “rơi tự do”. Vì cà phê vào đà giảm giá đều có nguyên nhân rõ ràng. Việc này cũng nằm trong dự báo trước đó.

Ông lý giải, việc cà phê sốt giá trên toàn cầu bởi những lo ngại về hiện tượng El Nino tác động đến nhiều vùng trồng cà phê lớn trên thế giới, sản lượng có thể sụt giảm nghiêm trọng dẫn đến thiếu hụt nguồn cung.

Song, những ngày vừa qua, lo ngại này dần được tháo gỡ khi trời đổ mưa. Đơn cử, tại thủ phủ cà phê Tây Nguyên xuất hiện những cơn “mưa vàng” nên sản lượng cà phê sẽ ổn định. Trước đó, do khô hạn, sản lượng cà phê của nước ta được dự báo giảm 20% so với niên vụ vừa qua.

Ngoài ra, nguồn cung cà phê trên thị trường thế giới cũng được bổ sung. Từ tháng 5 này, Brazil - vùng sản xuất cà phê lớn nhất thế giới - vào vụ thu hoạch. Cùng với đó, trên các sàn giao dịch cà phê quốc tế, nhà đầu tư, giới đầu cơ mua vào suốt một thời gian dài, nay bán ra đẩy nguồn cung tăng mạnh.

Những nguyên nhân trên kéo giá cà phê quay đầu giảm sâu, ông Hải cho hay.

Theo ông, trong tháng 5 này, giá cà phê có thể tiếp đà giảm nhưng không sâu và không thể về mức thấp như cùng kỳ năm trước. Người trồng cà phê vẫn được hưởng lợi lớn về giá do nguồn cung trong dân hiện không còn nhiều. Còn về lâu dài, giá cà phê sẽ phụ thuộc vào sản lượng ở những vùng trồng lớn như Brazil hay Việt Nam.

Theo Vietnamnet