Ông Phạm Trường Giang, Vụ trưởng BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, Luật BHXH 2024 luôn hướng tới chủ trương bảo vệ, tăng quyền lợi, bảo đảm người lao động được thụ hưởng chế độ hưu trí thay vì nhận BHXH một lần. Bên cạnh đó, Luật cũng tôn trọng quyền của người lao động.

BHXH không khuyến khích người lao động rút BHXH một lần. 

Trước khi Luật mới có hiệu lực (từ 1/7/2025) chế độ BHXH một lần vẫn được thực hiện theo quy định tại Luật BHXH 2014.

Với những người tham gia BHXH từ 1/7/2025, theo Luật BHXH mới vẫn có quyền nhận BHXH một lần trong các trường hợp: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm; ra nước ngoài để định cư; đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, người khuyết tật đặc biệt nặng.

Ngoài ra, người lao động có thời gian đóng trước ngày luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng chưa đủ 20 năm.

Người lao động là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ công an nhân dân; dân quân thường trực…. khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đã chấm dứt tham gia BHXH mà có đề nghị thì cũng được hưởng chế độ một lần.

Luật BHXH mới cũng quy định, nếu người lao động bảo lưu để hưởng lương hưu thay vì hưởng BHXH một lần sẽ có cơ hội hưởng trợ cấp hằng tháng sớm trước 75 tuổi, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng đó có cơ hội hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng; được tiếp cận các quyền lợi, chính sách khác như tín dụng.

Theo một chuyên gia lao động tiền lương, việc điều chỉnh quy định về rút BHXH một lần tại Luật BHXH mới đảm bảo quyền lợi cho những người đang tham gia BHXH theo quy định cũ. Về lâu dài, việc người tham gia mới sẽ chỉ còn hưởng BHXH một lần trong một số trường hợp đặc biệt. Việc này góp phần gia tăng số người ở lại hệ thống để được thụ hưởng các chế độ từ chính quá trình tích lũy khi tham gia BHXH, giảm gánh nặng cho cả xã hội, ngân sách nhà nước sau này.

Mức hưởng BHXH một lần từ 1/7/2025

Theo quy định  của Luật BHXH 2024, mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:

Bằng 1,5 lần của mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH đối với năm đóng trước năm 2014.

Trường hợp thời gian đóng BHXH có cả trước và sau năm 2014 mà thời gian đóng trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ năm 2014 trở đi để tính mức hưởng BHXH một lần;

Bằng 2 lần của mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH đối với năm đóng từ năm 2014 trở đi;

Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng bằng số tiền đã đóng nhưng không quá 2 lần của mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH.

Mức hưởng BHXH một lần của đối tượng được Nhà nước hỗ trợ thực hiện theo quy định tại khoản 2 điều này không bao gồm số tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Một vấn đề được người lao động quan tâm đó là người lao động rút BHXH một lần rồi có được hưởng trợ cấp thất nghiệp hay không. Nếu được cách tính mức hưởng, thời gian hưởng thế nào?

Về vấn đề này, đại diện BHXH Hà Nội cho biết, người lao động rút BHXH một lần rồi nhưng còn thời gian tham gia bảo hiểm thất nghiệp chưa hưởng thì vẫn được bảo lưu. Sau này, khi người lao động đi làm và tiếp tục tham gia bảo hiểm thất nghiệp thì sẽ được cộng nối thời gian đã đóng trước đó.

Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi người lao động thất nghiệp nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Hoặc không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.